2011 Eylül Vaazı - 3 - ..:: ÇÖLLÜ HOCA (Muharrem ÇÖLLÜ) Web Sitesine Hoş Geldiniz.::..

İçeriğe git

Ana menü:

2011 Eylül Vaazı - 3

Sesli Vaazlar

KONUSU: ZEKÂTIN RÜKÜNLERİ VE SİHHATİNİN ŞARTLARI (11)

Değerli kardeşlerim, Zekât’a tabi mallardan, ne miktar zekât verileceğini ayrıntılı biçimde açıklamaya çalışalım.

Kuran-ı kerimde, detaylı bilgi verilmemiştir. Peygamberimizin sözlü ve fiili sünnetin den öğrenmekteyiz.

Aziz kardeşlerim, Zekâta tabi mallarda aranan şartlar vardır:

A) Malın ihtiyaç fazlası ve nisap miktarına ulaşmış olması gerekir. Kuran-ı kerimde:

ويسألونك ماذا ينفقون قل العفوكذالك يبين الله لكم الايات لعلكم تتفكرون

“(Ey peygamberim!) Sana Allah yolunda ne harcayacaklarını soruyorlar. De ki ihtiyaçtan arta kalanı(infak edin).Allah size ayetleri böyle açıklıyor ki düşünesiniz” (bakara,219) buyrulmaktadır.

Zekâtı, asli ihtiyaçlarından fazla nisap miktarı mala sahip olan kişinin vermesi farzdır. ASLİ İHTİYAÇ; temel ihtiyaçları karşılayan, bu yüzden de zekâta tabi olmayan maddi varlıklar demektir. Temel ihtiyaç miktarı mal, kişinin yaşaması için zaruri olan miktardır. Kişinin, ailesinin (bakmakla yükümlü olduğu kimselerin) yeme, içme, barınma, giyinme, sağlık, eğitim, mesken, ev eşyası ve vasıta gibi, temel ihtiyaçlardır. Bunlara “havaic-i asliye= asli ihtiyaçlar” denir. Bu asli ihtiyaçlar, zamana ve topluma göre değişir, gelişir.

B) Dinen zengin sayılmanın sınırı ve ölçüsü anlamına gelen nisap, Zekât’a tabi olan mallardan her birinin, ulaşması halinde, Zekât’ının verilmesini gerektiren miktardır.

C) Malın “Nâmî” olması gerekir ki, bir malın hakiki veya itibari olarak artıcı, üreyici ve çoğalma özelliğine sahip olması demektir. Ticaret veya doğum yoluyla ya da tarımla artıyorsa, mal “hakiki” gerçek anlamda nâmîdir.

Altın, gümüş ve hisse senetleri gibi, potansiyel olarak değerlendirme imkânı olan mallar, ”hükmi anlamda namidir” artıcıdır.

D) Bir ürünün zekâta tabi olabilmesi için üzerinden bir kameri yılın geçmesi gerekir. Buna “havelân-ı havl” denir. Kameri yıl, 354 gündür.

HER MAL VE ÜRÜNÜN FARKLI NİSABI VARDIR:

Zekâta tabi malların nisaplarını şöyle açıklaya biliriz:

1-Altın ve Gümüş; Nisap miktarına ulaşan işlenmiş veya işlenmemiş her türlü altın ve gümüş zekâta tabidir.

Altının Nisabı; 20 miskal yani 80,18 gramdır. Nisap miktarını bulan altının 1/40’i zekât olarak verilir.

Gümüşün Nisabı, 200 dirhem yani 561,2 gramdır. Nisap miktarı gümüşe sahip olan kişinin de bunun 1/40’ ini zekât olarak vermesi gerekir.

2-Paralar; madeni ve kâğıt paralar altın, gümüş ve ticaret malları hükmünde dir. kendi başlarına veya altın-gümüş ve ticaret mallarıyla beraber nisap miktarına ulaşınca sene sonunda 1/40 oranında zekat olarak verilmesi gerekir. Gümüş çok değer kaybetmiştir. Altın bütün dünyada değerini korumaktadır. Bu itibarla, kâğıt ve madeni paraların nisabı olarak altının nisabının, yani 80,18 gram altının esas alınması gerekir. Yabancı paralar, senetler, bonolar ve çeklerde nakit para hükmündedir.

3-Toprak Ürünleri (Tahıl, Bitki ve Meyveler). Meyve cinsinden olanlar; üzüm ve hurma gibi. Tahıl cinsinden olalar; buğday, arpa, mercimek, nohut, pirinç, çavdar, bakla ve mısır gibi gıda maddeleridir.

Zekata tabi toprak ürünleri, her hangi bir ücrete veya külfete ihtiyaç göstermeden yağmur, nehir, kanal veya barajla sulanıyorsa, 1/10; eğer hayvan ile çekilen su veya motopomla yahut satın alınan su ile sulanıyorsa, 1/20 oranın da zekata tabi olur. Tabiki masraflar çıkarıldıktan sonra zekat verilmesi gerekir.

4- Ticaret Malları: Daire, dükkan, arsa, tarla, tekstil ve sanayi ürünleri, motorlu vasıtalar, gıda maddeleri, ev eşyası ve benzeri alınıp satılan, küçük-büyük, ucuz-pahalı, değerli-değersiz her türlü ürün ticaret malı dır.Temel ihtiyacı ve borcu çıktıktan sonra ticaret malı, 80,18 gram altın değerinde olması gerekir.Ticaret malının üzerinden bir kameri yıl geçince , 1/40 oranında zekatı verilir.

5-GAYR-İ MENKULLER; Ticari amaçla değil de gelirinden yaralanmak amacıyla satın alınan veya hibe edilme yahut miras kalma gibi yollarla elde edilen taşınmaz malların mülkiyeti Zekât’a tabi değildir. Ancak bunlardan elde edilen gelirin ve ürünün Zekât’ının verilmesi gerekir.

6- HAYVANLAR; Rabbimiz çok sayıda hayvan türü yaratmıştır. Bunlar arasında, Deve, Sığır, Manda, koyun ve keçi Zekât’a tabi tutulmuştur. Bunların;

-“Saime” olması gerekir; yani senenin büyük bir kısmında otlaklarda otlayarak karınlarını doyurur olmaları gerekir.

-Saime hayvanlar, binek ve çalıştırmak için kullanılmamalı.

- Nisap miktarına ulaşmış ve üzerinden bir yıl geçmiş olması gerekir. Ancak yıl içinde doğanların bir yıl beklemesi şart değildir.

HAYVANLARIN NİSAPLARI:

A-

Beş adet Deve de bir koyun,

B-

Otuz adet sığırda iki yaşına girmiş bir buzağı,

C-

Kırk adet koyun ve keçide bir adet koyun verilir,

ZEKÂT VERİLMEYECEK KİŞİ VE YERLER:

Müslüman olmayanlara,2-Dinen zengin sayılanlara,3-Müslümanın bakmakla yükümlü olduğu usul ve fûruuna,4- Akıl ve baliğ olmayanlara, 5-Cami, Kur’ân kursu, hastane, yurt ve benzeri hayır kurumlarına,

ZEKÂT VERİLMEZ.

Zekât kimlere verilir? Kuranı kerimde açıklanmıştır:

بسم الله انما الصد قاة للفقراء والمساكين والعاملين عليها والموألفة

قلوبهم

“Sadakalar(zekâtlar) Allah’tan bir farz olarak ancak, yoksullara, düşkünlere, (zekât toplayan) memurlara, gönülleri( islâm’a ) ısındırılacak olanlara, (hürriyetlerini satın almaya çalışan) kölelere, borçlulara, Allah yolunda çalışıp cihad edenlere, yolcuya mahsustur. Allah pekiyi bilendir, hikmet sahibidir.” buyrulmaktadır.(Tevbe suresi,60)

Allah, cümlemizi kulluk görevini yapan, Salih amel eden kullarından eylesin âmîn. ELFATİHA

20/08/ 2011 - Muharrem Çöllü